دکتر مصطفی نجاتیان، رئیس انجمن فیزیوتراپی قلب و ریه ایران و مسوول بخش بازتوانی قلبی بیمارستان مرکز قلب تهران در گفتگو با جامجم بازتوانی قلبی را مجموعه اقدامات پزشکی و حرفهای اطلاق میکند که برای رسیدن بیماران قلبی به حداکثر توان جسمی و روحی بهکار برده میشود و این مجموعه شامل تیم پزشکی (متخصصان روانشناس، تغذیه و...) است.
به گفته این فیزیوتراپیست، بهبود کیفیت زندگی، کاهش مشکلات و عوارض بعد از بیماری، افزایش ظرفیت عملکردی فعالیتهای جسمی، کاهش استرس، افسردگی و اضطراب و کاهش هزینههای درمان را میتوان از اثرات سودمند بازتوانی قلبی ذکر کرد که طبق آمار به دست آمده هزینه درمان شخصی که عملیات بازتوانی انجام داده با شخصی که این مراحل را نگذرانده است طی 5 سال یک دهم است.
دکتر نجاتیان با اشاره به اینکه در بازتوانی، احتمال عود بیماری بسیار کم است، متذکر میشود: با این احوال بازتوانی میتواند در ادامه درمان بیماریهای قلبی به عنوان یک اصل شناخته شود چرا که امروزه در دنیا تاکید بر این است که برای تکمیل درمان بیماریهای قلبی بایستی از بازتوانی بهره برد.
گفتنی است در کشور ما نیز تاریخچه بازتوانی قلبی به سال 81 باز میگردد که مرکزی جامع در این خصوص توسط دکتر مصطفی نجاتیان در بیمارستان قلب تهران تاسیس شد.
به گفته وی بازتوانی پس از سکته قلبی میتواند بسیار مثمرثمر باشد و فرد را به زندگی سالمی که قبلا داشته است، متمایل میکند.
آمار نشان میدهد افرادی که دچار سکتههای قلبی میشوند کمتر از افرادی که تحت عمل جراحی قرار میگیرند از بازتوانی قلبی بهره میبرند.
مسوول بخش بازتوانی قلبی بیمارستان قلب با اشاره به این مطلب یادآور میشود: از آنجا که بسیاری از مردم کشور ما اعتقاد دارند درمان با دارو یا چاقو انجام میشود، هیچگونه تمایلی به عملیات بازتوانی قلبی ندارند و از آنجا که بیمار سعی دارد هرچه سریعتر به زندگی روزمره خود بازگردد و از آنجایی که از سوی بیمارستان نیز هیچ توصیهای جهت بازتوانی به وی نمیشود، او آگاه و ناآگاه به زندگی پر از استرس خود باز میگردد.
عوامل سکته قلبی
«فشار خون بالا، دیابت، چاقی، استرس، کمتحرکی، سیگار و چربی خون بالا از عوامل مشهود در سکته قلبی است» ، این فیزیوتراپیست با اعلام این مطلب اظهار میکند: در کشور ما سن ابتلا به بیماریهای قلبی حدود 15 سال پایین آمده است و به 35 الی 40 سال رسیده است بنابراین باید توجه داشت وقتی فردی سکته میکند دیگر زندگی قبلی خود را نخواهد داشت و به علت استرسپذیری زیاد وی، رفتارهای اجتماعیاش نیز تغییر میکند به همین دلیل ضرورت نیاز به بازتوانی قلبی، در 90درصد از این دسته از بیماران احساس میشود.
وی میافزاید: افراد دچار سکتههای قلبی، عمل جراحی باز قلب، آنژیوپلاستی (بالن و فنر) نارسایی قلبی، آنژین صدری و بیماریهایICD و Pace maker (باطری قلب) میتوانند از بازتوانی قلبی بهرهببرند.
مراحل بازتوانی
بازتوانی قلبی دارای 4 مرحله، از بدو ورود بیمار به بیمارستان تا خروج وی، و انجام عملیات بازتوانی در منزل، مرحله مراجعات کلینیکی بیمار به صورت سرپایی است که علل بیماری، راههای مقابله و خانوادهدرمانی در آن بررسی میشود و مرحله پایانی که بیمار پس از آموزش «باورها» به «عادت» و در نهایت به مرحله «نگهداری» میرسد که هرچند ماه یک بار مورد کنترل قرار گرفته و وضعیت وی بررسی میشود و در سالهای بعد نیز توسط کلینیکهای پیگیری، تنها گذاشته نمیشود.
دکتر نجاتیان در پایان خاطرنشان میکند: خوشبختانه در کشور ما نیز هزینه بازتوانی توسط بیمهها تقبل میشود و بیمار میتواند با مراجعه به این مراکز و صرف هزینه اندکی، خود را از بسیاری از بیماریهای قلبی عروقی مصون بدارد، ولی متاسفانه باتوجه به نقش بازتوانی در سلامت افراد، فقط 5 مرکز بازتوانی در کشورمان در حال فعالیت است که نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار اندک و انگشتشمار است.