شاید ما مولتی‌ویتامین نمی‌خواهیم

شاید ما مولتی‌ویتامین نمی‌خواهیم 

شاید ما مولتی‌ویتامین نمی‌خواهیم

جامعه > سلامت  - تحقیقات نشان داده است خوردن کپسول‌های تقویتی ممکن است برای بدن ضرر داشته باشد

فرنوش صفوی‌فر: اغلب ما به خوردن مدام کپسول‌های مولتی‌ویتامین عادت کرده‌ایم و به آنها برای مقابله با سرطان و پیری زودرس دل‌بسته‌ایم، در حالی که تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد ممکن است ضرر این کپسول‌ها بیشتر از فایده‌شان باشد.


پیش از این مطالعات نشان داده بودند که ویتامین‌هایی مانند E و C، آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که رادیکال‌های آزاد را از بدن دفع می‌کنند. رادیکال‌های آزاد، مواد زائد حاصل سوخت‌وساز بدن هستند که گفته می‌شود تجمع آنها در بدن، سبب افزایش احتمال ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی و پیری سلولی شود. مطالعه جدید، که بی‌بی‌سی آن را گزارش کرده است، نشان می‌دهد که ممکن است رادیکال‌های آزاد، واقعا آن طور که دانشمندان فکر می‌کنند، برای بدن ضرر نداشته باشند و فایده‌هایی داشته باشند که مصرف این گونه مکمل‌ها، بدن را از این فواید محروم می‌کند. یکی از این فایده‌ها، ممکن است به سازوکار انسولین در بدن مربوط باشد. این مطالعه، که کار محققان دانشگاه «ینا»ست، می‌گوید مصرف مکمل‌ها، می‌تواند بدن را نسبت به انسولین مقاوم کند و به این ترتیب زمینه را برای ابتلا به دیابت نوع 2 فراهم کند.

این مطالعه به این صورت انجام شد که 2 گروه از مردان، 4 هفته، به طور فشرده ورزش کردند. یک گروه از آنان دوز معمول مکمل حاوی ویتامین E و C را هم مصرف کردند. ارزیابی‌های آزمایشگاهی قبل و بعد از این برنامه نشان داد که مردانی که همزمان با ورزش ویتامین اضافه هم مصرف کرده بودند، نسبت به انسولین، مقاومت پیدا کرده بودند؛ یعنی قند خون‌شان بعد از خوردن غذا به طور طبیعی روند کاهشی نداشت. این وضعیت، که با تست موسوم به تست تحمل گلوکز ارزیابی می‌شود، معمولا به عنوان پیش‌درآمدی بر دیابت نوع 2 محسوب می‌شود. این در حالی است که ورزش، یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها برای بالا بردن حساسیت سلول‌های بدن به انسولین، و در نتیجه مقابله با ابتلا به دیابت نوع 2 به حساب می‌آید و این یعنی افرادی که ورزش می‌کنند و همزمان مولتی‌ویتامین هم مصرف می‌کنند، ‌احتمالا نتیجه تلاش‌های‌شان را برباد می‌دهند.

البته نتایج هنوز قطعی نیست. محققان تاکید می‌کنند که این نتایج، بر فرض درستی کامل، نمی‌گوید که ویتامین‌ها لزوما برای بدن «بد» هستند. آنها می‌گویند احتمالا باید برای بهره‌مندی از فواید ویتامین‌ها،‌ آنها را در شکل طبیعی‌شان، در خوراکی‌ها، و به مقدار طبیعی و با ترکیب طبیعی‌شان با انواع مختلف ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها، مصرف کرد. زیاده‌روی و استفاده از صورت تغییریافته آنها، ممکن است نتایح معکوسی به همراه آورد که پیش از این نیز در مطالعات مختلف نشان داده شده بود. به عنوان مثال برخی مطالعات نشان داده بودند که مصرف برخی مکمل‌های ویتامینی، ممکن است نه تنها طول عمر را افزایش ندهد، بلکه در مواردی کاهش آن و مرگ زودرس را سبب شود.

این در حالی است که مولتی‌ویتامین‌ها و داروهای تقویتی هم مثل سایر داروها، «دارو» هستند و نباید بی‌رویه و سرخود مصرف شوند. هریک از این داروها، علاوه بر فواید احتمالی‌شان، عوارض جانبی ناخواسته‌ای دارند که بایستی به آنها توجه کرد و فقط در صورت نیاز آنها را مصرف کرد.

عوارض احتمالی مولتی‌ویتامین‌ها، به همین جا ختم نمی‌شود؛ چنان که در مطالعه گسترده‌ای که یک شبکه حامی حقوق مشتری در آمریکا، موسوم به ConsumerLab.com ، روی تعداد زیادی از این مکمل‌ها انجام داده، مشخص شده که  به طور متوسط میزان ترکیبات این محصولات، 30 درصد با آنچه شرکت‌های تولیدکننده آنها بر روی برچسب‌های دارویی ادعا کرده‌اند، تفاوت دارد. این تفاوت‌ها، چه کمبود و چه اضافه، می‌تواند انواع خطرها و عوارض جانبی را برای کودکان و بزرگسالان به همراه داشته باشد.