قلب‌هایی که جوانمرگ می‌شوند

سن بیماری‌های قلبی کاهش یافته است‌

قلب‌هایی که جوانمرگ می‌شوند

 در همه جای دنیا از نظر آماری امراض قلبی بزرگترین عامل مرگ‌ومیر محسوب می‌شود، در کشور ما هم اگر از آمار مرگ‌ومیر‌های ناشی از حوادث جاده‌ای که گوی سبقت را در دنیا ربوده، فاکتور بگیریم بیشترین آمار فوتی‌ها به همین بیماری‌ها برمی‌گردد. 

 

 

هر چند که در کشورهای پیشرفته، بیماری‌های قلبی عروقی همچنان علت شایع مرگ‌ومیر هستند، اما با این تفاوت که به دلیل پیشگیری اولیه و ثانویه، سن ابتلا به آن بالاست، کشور ما یک حالت بینابینی داشته و بیماری‌های قلبی عروقی شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر هستند اما حدود سنی مبتلایان نسبت به کشورهای توسعه‌یافته پایین‌تر است.

در حالی که غالب مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلب و عروق در کشورهای پیشرفته در سنین بالای 70 سال به وقوع می‌پیوندد بر اساس اعلام وزارت بهداشت سن ابتلا به این بیماری در ایران زیر 70 سال است.البته سن ابتلا به این بیماری در کشور ما آمار دقیقی ندارد، اما در بررسی انجام شده در مرکز قلب تهران که 2 سال پیش اعلام شده میانگین سن بیماران که تحت عمل قلب باز یا بالن آنژیوگرافی قرار گرفته‌اند، حدود 58 سال است  که این سن در کشورهای دیگر 10 سال بالاتر است.

به گفته پزشکان ایرانی، ما در یک دوره گذار هستیم. دوره گذار به این صورت است که بیشتر مرگ‌ومیر در کشورهای فقیر ناشی از بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مادر و نوزاد است که این نیز به دلیل فقر اقتصادی، نبود بهداشت، تغذیه نادرست، توسعه‌نیافتگی و عدم پوشش واکسیناسیون است.

 با توسعه اقتصادی، اجتماعی جامعه از شدت این گروه از بیماری‌ها کاسته شده و به بیماری‌های غیرواگیر افزوده می‌شود. این بیماری‌ها در درجه اول شامل بیماری‌های قلبی  عروقی، فشارخون، دیابت و انواع سرطان‌ها می‌شود.

کاهش سن مصرف دخانیات‌

دبیر انجمن آترواسکلروز ایران با هشدار نسبت به بروز نارسایی‌های قلبی در صورت عدم درمان به موقع بیماری‌های قلبی، می‌گوید: در صورت بروز نارسایی قلبی مشکلات دیگری در زمینه پیوند قلب، یافتن دهنده قلب و تهیه داروهای گرانقیمت برای بیمار به وجود می‌آید، همچنین در برخی مواقع نارسایی قلبی به قدری شدید است که فرد حتی نمی‌تواند فعالیت‌های شخصی خود را انجام دهد.

دکتر محمدرضا محمدحسنی، فوق‌تخصص قلب و عروق در گفتگو با ایسنا ادامه می‌دهد: با توجه به جمعیت جوان کشور، سن مصرف دخانیات پایین آمده است. همچنین میزان آن نیز رو به افزایش است به همین دلیل در آینده با تعداد روزافزون بیماری‌های قلبی روبه‌رو خواهیم بود.

وی نارسایی قلبی را عدم تکاپوی قلب برای برآوردن نیازهای بدن تعریف کرد و نارسایی پمپاژ بطن چپ را در میان نارسایی‌ها دارای اهمیت بیشتری دانست.

به گفته او، بیماری‌های قلبی از جمله بیماری‌های غیرواگیردار قابل پیشگیری است و با توجه به روش‌های درمانی در سال‌های اخیر نظیر استفاده از باتری‌های قلبی،‌ انجام پیوند قلب و استفاده از سلول‌های بنیادین، توفیق‌هایی در زمینه درمان آن به وجود آمده است.

بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت 5 عامل دخانیات، الکل، پرفشاری خون، چاقی و کلسترول بالا علت یک ششم بار بیماری‌ها در کشورهای جهان است.

براساس این گزارش، دخانیات عامل 5 میلیون، پرفشاری خون عامل 7 میلیون و افزایش کلسترول خون علت 4 میلیون مرگ زودرس در دنیاست. همچنین عوامل ژنتیکی مزمن، چاقی، اختلالات لیپید، پرفشاری خون و کم‌تحرکی  نیز  از عوامل موثر در بروز حوادث قلبی و عروقی است.

کنترل و پیشگیری‌

کنترل و پیشگیری بیماری‌های قلبی  عروقی شامل چند مرحله است؛ مرحله اول کنترل عوامل خطر یا ریسک فاکتورهای قلبی است که این عوامل خطر شامل 2 دسته‌اند که دسته اول عوامل قابل کنترل‌اند مانند چاقی، سیگار، مصرف غذاهایی با چربی اشباع شده بالا و موارد دیگر که از طریق آموزش به خصوص در زمینه قطع سیگار، افزایش فعالیت عمومی، تبلیغ و تشویق ورزش همگانی و آموزش و نظارت بر مصرف غذای جامعه که در یک طرح ملی باید مطرح شود، کنترل این عوامل امکان‌پذیر می‌شود. دسته دوم عواملی هستند که در درازمدت بیماری‌های عروق کرونری را سبب می‌شوند مانند فشارخون، دیابت، افزایش چربی بد (LDL) که کنترل این ریسک‌ها و درمان آنها به خصوص در سنین جوانی و یا کسانی که چند تا از این عوامل را با هم دارند مهم است.

مرحله دوم کنترل را پیشگیری ثانویه تشکیل می‌دهد و معمولا در گروهی اعمال می‌شود که به نحوی یک بار دچار بیماری قلبی شده‌اند و تشخیص بیماری قلبی برایشان محرز شده است و هم‌اکنون می‌خواهیم از انفارکتوس مجدد و یا عوارض بیماری جلوگیری کنیم که اقدامات در این مورد بیشتر شامل اقدامات درمانی، دارویی، جراحی، آنژیوپلاستی عروق کرونر (گذاشتن بالن و یا استنت) می‌شود. در این گروه نیز کنترل عوامل خطر مثل فشارخون، چربی خون بالا و دیابت اهمیت دارد.

علائم قلبی را جدی بگیرید

یکی از مسائل مهم در بیماری‌های قلبی  عروقی، تشخیص زودرس بیماری است. درصد بالایی از افراد (25 تا 30 درصد) ممکن است علائم بیماری قلبی  عروقی را به صورت خاموش داشته باشند.

 اکثر  همراهان افرادی که به علت بیماری قلبی  عروقی مثلا سکته به پزشک مراجعه می‌کنند معتقدند بیمارشان هیچ گونه علامت قبلی از این بیماری نداشته‌اند و ناگهان  دچار سکته و یا مرگ ناشی از این بیماری شده‌اند در حالی که اغلب این افراد از حدود یک ماه قبل از این‌که دچار عارضه شوند از علائمی چون درد قفسه سینه در پشت جناغ، تنگی نفس در فعالیت رنج می‌برند که این افراد بخصوص در سنین میانسالی و یا اگر دارای ریسک فاکتورهای دیگر چون فشارخون، دیابت، چربی، کشیدن سیگار یا سابقه خانوادگی مثبت بیماری هستند، باید به پزشک مراجعه کنند که این مساله باید در قالب طرحی ملی و با آموزش مناسب همراه باشد. در صورتی که بیماران دچار انفارکتوس قلبی شوند بخشی از عضله قلب از بین رفته و تقریبا غیرقابل برگشت است.

مورد مهم دیگر، مساله انکار نکردن بیمار و جدی گرفتن علائم بیماری است. گاهی بیمار دچار سکته می‌شود یا بعد از شروع علائم وقت زیادی را تلف می‌کنند که این اتلاف وقت می‌تواند بیمار را در معرض از دست دادن بخش وسیعی از عضله قلب قرار دهد یا مثلا درد در ناحیه قفسه سینه، زیر قفسه (اپی‌گاستر) را به معده نسبت داده و با اتلاف وقت باعث می‌شوند سکته اتفاق افتاده و یا بخش وسیعی از عضله قلب از بین برود که با مراجعه به موقع می‌توانند اولا از درمان دارویی برخوردار شوند و از وسعت سکته جلوگیری کنند، ثانیا داروهایی هستند که به حل شدن لخته کمک می‌کنند و در مراکز درمانی مجهز امکان آنژیوپلاستی با بالن در انفارکتوس حاد وجود دارد که اگر این در ساعت‌های اولیه وقوع باشد از میزان صدمه می‌کاهد.